Ga naar hoofdinhoud

Hoe je als organisatie groeit naar een cultuur van veiligheid

Bij Kersten Techniek is veiligheid een onlosmakelijk deel van het DNA. Het hoort bij een onderneming die actief is in hoogspanning en de markt van hoge vermogens in de laagspanning. Het is de standaard, echter is veiligheid borgen nog helemaal geen eenvoudig proces. We praten met Rob van Leeuwen van de afdeling QHSE over hoe de organisatie groeit naar een cultuur van veiligheid en wat dat precies inhoudt.

Werkzaamheden stilleggen

“Het is vrij simpel, laat je mensen zien dat je er alles aan doet om ze veilig te houden en dat je ze leert veiligheid serieus te nemen. Blijf je altijd afvragen: weten onze mensen dit eigenlijk wel? Doe geen aannames. Ga ook zorgvuldig om met hun tijd, plan de gerichte aandacht, reik de juiste tools aan, laat geen ruis ontstaan. Daarom zijn we bezig met klimmen op de Safety Culture Ladder (SCL), ook wel bekend als de Veiligheidsladder, een instrument om de veiligheidscultuur en het bewustzijn binnen organisaties te verhogen. Veiligheid als tweede natuur hebben. We moeten het als bedrijf kunnen dromen.”

Maar veiligheid is een breed begrip Rob, wat omvat jullie veiligheidsbeleid?

“Natuurlijk willen we dat collega’s eventuele zorgen of problemen melden. Het is voor ons als bedrijf echter veel belangrijker dat je een cultuur schept waarbij collega’s onderling dingen met elkaar durven oplossen, je openheid stimuleert. Veiligheid is inderdaad breder dan alleen de preventie van ongevallen, daar speelt HR een rol als we kijken naar die veilige werkomgeving die draait om goede relaties tussen collega's. Die twee werelden mogen wat mij betreft ook meer samenwerken binnen ons werkveld.”

Wat kan er fout gaan, geef je vakgenoten eens een voorbeeld.

“Ik schets even een mogelijk scenario dat veel zegt over het belang van een goed aanwijsbeleid. Een collega is super enthousiast om aan de slag te gaan, zelfs als hij of zij daar op dat moment niet de juiste kwalificaties voor heeft. "Joh, je bent niet gekwalificeerd, je mag dit niet doen," zeg ik dan. Maar een collega is al op locatie en antwoordt: "Maar ik ben hier nu toch?" Dat illustreert precies de kern van de zaak; uit die respons blijkt dat het besef van het belang van veiligheid in relatie tot de uitgevoerde taken nog onvoldoende geïnternaliseerd en bewust is. Vaak moet je als QHSE-medewerker het midden weten te houden, je wilt het werkenthousiasme van collega’s niet temperen maar je moet wel hun veiligheid borgen en ze bewust maken van de gevaren die ze lopen.”

“Het kan ook zijn dat iemand zonder de juiste aanwijzing toch op een project staat. Dit duidt op een dieperliggend probleem binnen de bedrijfscultuur. Het start allemaal met het écht kennen van iemands vaardigheden. Als je met een storing te maken krijgt of met een situatie die buiten je competenties valt, moet je bereid zijn om een specialist in te schakelen. Nee, niet ff snel doen dus. Ga maar op je handen zitten. Sommige mensen willen dan toch doorgaan, dat is link. Projectmatige werkzaamheden en onderhoud vragen om specifieke kennis en kunde. Het is zo belangrijk om dit goed te organiseren.”

Hoe leg je je veiligheid vast bij Kersten?

“We zijn nu bezig met het implementeren van een strenger aanwijsbeleid. Dat is een duidelijk raamwerk voor de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van collega’s. Zo werkt iedereen met de juiste kwalificaties en training. Samen met technisch middenspanningsspecialist Luc Straver hebben we vanuit afdeling QHSE een elektrotechnisch veiligheidshandboek met aanwijsbeleid ontwikkeld. Alle kaders leggen we daarin vast. We kijken we naar de kwalificatie van medewerkers, tooling en PBM’s (beschermingsmiddelen). Wie zaken opschrijft en borgt, kan het blijven naleven. Zo tillen we veiligheid naar een hoger niveau.” 

Leren jullie van incidenten?

“Onduidelijkheden leiden tot incidenten. Vorig jaar is samen met mijn collega Raymond Verwoert het VeiligWerk platform opgezet. Leren van incidenten is hier een onmisbaar onderdeel. Sinds kort voegen we de incidenten van samenwerkende netbeheerders ook toe. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Als medewerker en inlener is het van groot belang hierbij aangesloten te zijn.”

Hoe zie jij veiligheid met het oog op de beroepswaarden van de installatietechniek?

“Wat mij betreft vallen: kwaliteit, vakmanschap, veiligheid, duurzaamheidsbewustzijn, betrouwbaarheid, integriteit en innovatie onder onze beroepswaarden als techneuten. Het aanmoedigen van een gezonde veiligheidscultuur, waarbij werknemers risico's zien en aanpakken, verbetert de veiligheid maar ook de kwaliteit van het werk. Een hoger bewustzijn rondom veiligheid draagt gewoon bij aan vakmanschap, dat zie je direct terug in zorgvuldiger en met meer aandacht voor detail werken. Met veiligheid als waarde bouw je ook die veiligheidscultuur die integriteit bevordert bij klanten en partners.  Je moet het toch samen doen.”

Helpt de veiligheidsladder bij risicobewust gedrag?

“De Safety Culture Ladder is een mindset die voor iedereen helder moet zijn, onafhankelijk van de functie. We moeten allemaal dezelfde taal hanteren en gelijkwaardig opereren: elkaar onderling aanspreken op (on)veilig gedrag, samen risico's vermijden en continu leren via toolboxen, opfriscursussen, gerichte trainingen, lessen uit incidenten en eigen inzichten.”  

“...En ja, intern campagne voeren, als manager QHSE moet je op de bok.”