Wat gebeurt er met de oude energie-infrastructuur?

De energietransitie verandert ons landschap in hoog tempo. Hoogspanningsmasten maken plaats voor moderne varianten en fossiele installaties verdwijnen uit beeld. Maar die omschakeling roept een belangrijke vraag op: wat doen we eigenlijk met al die oude onderdelen? Een groot deel van de materialen, zoals staal, koper en aluminium, belandt bij afvalverwerkers en wordt gerecycled. Toch levert dat maar een beperkt aandeel van de benodigde grondstoffen op. Vaak wordt niet alles netjes ingezameld en soms is het zelfs goedkoper om oude infrastructuur simpelweg in de grond te laten zitten.

Beperkte opbrengst uit oude infrastructuur

Volgens onderzoekers vangt de opbrengst slechts een fractie van de grondstofvraag voor het nieuwe energiesysteem op. Veel van de kritieke grondstoffen die nu nodig zijn, zoals grafiet en neodymium, zitten simpelweg niet in de oude fossiele infrastructuur. Ontmantelde boorplatforms en pijpleidingen uit het fossiele systeem worden soms ergens anders ingezet. De rest gaat naar de afvalverwerker, waar onder meer staal, koper en aluminium worden verzameld. Hoeveel materiaal precies beschikbaar komt en of de kwaliteit hoog genoeg is voor hergebruik in energie 2.0 blijft lastig vast te stellen, en volgens wetenschappers wordt dit vaak te optimistisch ingeschat.

Nog geen circulair systeem

Ondanks wat initiatieven voor hergebruik is de energie-infrastructuur nog verre van circulair. Oude masten bevatten bijvoorbeeld schadelijke stoffen zoals chroom-6, wat recycling complex maakt. Bovendien zijn veel onderdelen niet ontworpen om makkelijk uit elkaar te halen en opnieuw te gebruiken. “De energie-infrastructuur is er in het algemeen niet op ontworpen om apparaten makkelijk uit elkaar te halen en ze steeds een nieuw leven te geven,” zegt industrieel ecoloog Benjamin Sprecher (TU Delft). De uitdaging is dus duidelijk: energie 2.0 niet alleen schoner, maar ook écht circulair ontwerpen. Alleen zo voorkomen we dat het nieuwe systeem straks dezelfde afvalberg achterlaat als het oude.

Lees hier het hele artikel van NRC.