Op papier is er in Nederland 9 gigawatt aan extra netcapaciteit vrijgekomen via off-peakcontracten. In de praktijk liggen er meer dan 70 gigawatt aan aanvragen voor tijdsduur- gebonden capaciteit te wachten. De vraag naar elektriciteit, ook in de industrie, blijft groeien. Rabobank en het IEA schatten de toename van het verbruik op 25% richting 2030.
Een recente rapportage over flexibilisering van elektriciteitsverbruik bij bedrijven (RVO, maart 2025) laat zien dat de meeste grootverbruikers nog onvoldoende gebruik maken van hun flexibiliteit. Terwijl daar juist de oplossing ligt. Volgens dit rapport benut slechts 10 tot 15% van de industriële verbruikers hun flexibiliteit actief bijvoorbeeld door verbruik te schuiven, zelf op te slaan of vraaggestuurd aan te sturen. Tegelijkertijd stijgen de aanvragen en dus de wachtlijst, veel daarvan komen uit de zware industrie, logistiek en de foodsector.
En de batterij?
De Nederlandse batterijmarkt verdubbelt in 2025 naar 1,5 GWh aan operationele capaciteit. Dat is nog altijd een fractie van de werkelijke behoefte, het laat zien dat bedrijven beginnen met het bouwen van eigen buffers. Volgens Solar Magazine komt het merendeel van de nieuwe projecten uit de industrie zelf – niet alleen van energiebedrijven of zonneparken. Kortom, de beweging is ingezet: productiebedrijven realiseren dat hun continuïteit afhangt van lokaal regelvermogen.
VNO-NCW wijst er in haar netcongestiedossier op dat de huidige situatie leidt tot productieverlies, uitstel van investeringen en het wegvallen van economische groei. Bedrijven die willen uitbreiden, verduurzamen of elektrificeren, komen er simpelweg niet tussen. En hoewel netbeheerders versnellen met investeringen – stijging van ca. €2 mrd naar €8 mrd per jaar tegen 2028 – is duidelijk dat de knelpunten niet vóór 2027 opgelost zullen zijn.
Kantelen
Bedrijven die willen verduurzamen, moeten soms investeringen noodgedwongen uitstellen. Maar er gebeurt wel degelijk iets. We zijn in transitie, ook in 2025 worden in Nederland grote batterijprojecten gerealiseerd. In Dronten realiseert Eneco een batterijopslag van ruim 126 MWh. In Waddinxveen wordt een batterij van 100 MW voorbereid die direct op het hoogspanningsnet komt. Deze installaties zijn geen back-up maar vormen een integraal onderdeel van de energievoorziening. Ze vangen pieken op en maken flexibel gebruik van het net mogelijk. Zo kunnen productieprocessen doorgaan. Er is een essentiële randvoorwaarde: sturing.
Verschuiving in denken
Zonder energiemanagementsysteem is een batterij een dure asset. Slimme sturing anticipeert op prijs, opwek en netruimte. Netbeheerders benadrukken dat wie flexibel is, sneller ruimte krijgt. En dat is een verschuiving in denken. Niet alleen over energie, maar over de eigen bedrijfsvoering.
Oplossingsgericht
De oplossing ligt in het lokaal organiseren van flexibiliteit. Denk aan opslag, slimme laadsturing, het koppelen van verbruik aan prijs en capaciteit. Denk aan het plannen van productie buiten piekuren. Denk aan samenwerken op bedrijventerreinen met andere gebruikers die ook kampen met knelpunten. Het kan.
Een fundamentele verandering voor industriële bedrijven – waar processen doorlopen, leveringsafspraken hard zijn en stilstand geld kost. Energie is een risicofactor. Daar waar de productie draait, machines veel vermogen vragen en energiekosten direct doorwerken in de kostprijs – wordt het probleem voelbaar. Het raakt de kern van het businessmodel. Wie geen stroom heeft, produceert niet. Wie alleen overdag mag draaien, haalt zijn leveringsafspraken niet. Wie zijn aansluiting mist, kan willen uitbreiden maar stranden op plannen. En investeringen zijn duur.
Mogelijkheden ter voorbereiding?
In de foodsector, metaalindustrie, tech, en chemie is het zichtbaar. Warmteopwekking gaat van gas naar elektrisch. Compressoren, ovens, drogers en koelinstallaties vragen tientallen tot honderden kilowatts extra vermogen. Tegelijk komen er laadpleinen bij voor intern transport, elektrische trucks, of bedrijfswagens. De pieken stapelen zich op.
De industrie gaat verder dan het net. Letterlijk. En bedrijven die dat serieus nemen, bouwen nu aan systemen die functioneren in een energiesysteem dat permanent onder druk staat.
De afhankelijkheid van het net is daarmee een strategisch thema geworden.
Bedrijven die daarop vooruitlopen, bouwen hun eigen flexibiliteit in.
Harold Hafkamp
Commercieel directeur
Meer weten hoe Kersten u ondersteunt met uw industriële infrastructuur?
Laat Harold contact met u opnemen.
Artikelen
We staan aan de vooravond van een enorme transitie. Lees alles over onze innovaties en oplossingen.
