Steeds meer bedrijven zoeken zelf naar oplossingen voor netcongestie. In Amsterdam experimenteert ov-bedrijf GVB met het opvangen van remenergie van metro’s en het koppelen hiervan aan busladers. Ook in Den Haag denkt HTM na over slimmer stroomgebruik: nieuwe trams krijgen accu’s op hun daken die remenergie opslaan en later gebruiken om op te trekken. Andere bedrijven richten energiehubs op om hun stroomverbruik beter af te stemmen en zo de gezamenlijke piekbelasting te verlagen. In Rotterdam plaatste ov-bedrijf RET afgelopen december een powerbank op de Kop van Zuid die de tram daar van stroom voorziet. NRC Handelsblad interviewde Leo Vliegenthart, technisch systeembeheerder bij RET hierover.
Oplossing krapte energienet
“Toen ik het idee pitchte, zeiden veel ov-collega’s: ‘Nee, dit kan niet.’ Het was te nieuw”, herinnert Leo. Sinds december draait de powerbank als pilot en voorziet de tram van energie, zonder direct het stroomnet te belasten. Het systeem werkt als volgt: de ov-energiebank slaat overtollige energie op die vrijkomt wanneer trams remmen of buiten de spits rijden en geeft deze terug aan trams die optrekken of een brug op moeten in een straal van zevenhonderd meter. Vliegenthart hoopt dat dit concept niet alleen voor Rotterdam, maar ook voor andere ov-bedrijven in Europa een oplossing biedt voor de krapte op het elektriciteitsnet.
Remenergie optimaal benut
De powerbank, met een capaciteit van ongeveer één megawattuur, is een grijsgroen gebouw van veertien vierkante meter. Binnenin laden batterijen op wanneer trams remmen. Remenergie wordt al benut in elektrische auto’s, en trams kunnen elkaar soms van stroom voorzien: als een tram remt op het moment dat een andere tram optrekt, gaat de energie direct over. Maar als er op dat moment geen optrekkende tram in de buurt is, zou de remenergie normaal gesproken verloren gaan. Door deze energie via de bovenleiding terug te laten stromen naar de powerbank, kan de energie alsnog worden opgeslagen en later gebruikt. Daarnaast laden de batterijen op vanuit de bovenleiding wanneer er minder of geen trams rijden.
Pieken ochtend- en avondspits
Op de bovenleidingen stroomt continu een hoeveelheid elektriciteit die berekend is op de piekmomenten, waardoor de RET buiten de spits met veel overtollige stroom zit. Via een ondergrondse kabel van ruim driehonderd meter wordt deze overtollige energie naar de powerbank geleid. Tijdens piekuren stroomt de energie via dezelfde kabel terug naar de bovenleiding en uiteindelijk via de pantograaf naar de trams. “Op die manier scheren we de pieken ervan af”, zegt Vliegenthart. Ov-bedrijven ervaren namelijk dezelfde fluctuaties in energieverbruik als huishoudens: in de ochtendspits, wanneer veel mensen naar hun werk gaan, en aan het eind van de middag als ze weer naar huis reizen.
Energie doorverkopen
Het energielandschap is echter niet altijd voorbereid op dit soort initiatieven. Nadat Vliegentharts idee eerst werd afgewezen, bleek uit simulaties dat het toch mogelijk was. “Toen kwam de volgende stap”, vertelt hij. “Samenwerkingen aangaan met bedrijven waar wij als ov-bedrijf normaal niet mee werken. We moesten eerst allerlei deuren openen.” Dat bleek een uitdaging, vooral toen RET overtollige energie wilde doorverkopen aan buurbedrijven die door netcongestie geen nieuwe aansluiting konden krijgen. “We liepen tegen de wet aan. Want we zijn een ov-bedrijf, geen energieleverancier. En dan mag je geen energie verkopen.” Inmiddels is dat opgelost: sinds deze week verkoopt RET overtollige stroom van buiten de spits door aan onder meer de gemeente Rotterdam.
Lees hier de hele rapportage van NRC over de powerbank van RET.
Artikelen
We staan aan de vooravond van een enorme transitie. Lees alles over onze innovaties en oplossingen.
